زنون چیست و چند اشتباه رایج در باره ی انتخاب زنون در ایران

شاید در هنگان رانندگی در معابر با خودرو هایی مواجه شده باشید که نور بسیار زیاد و با شفافیت و درخشش چند برابری نسبت به لامپ های معمولی داشته باشند ، بله درست حدس زدید این نور بسیار زیاد و درخشنده قطعا توسط ترانس زنون و لامپ های مخصوص آن تولید شده است.

اما زنون چطور کار می کند ؟

اگر بخواهیم به زبان بسیار ساده و یه دور از پیچیدگی های علمی توضیح بدهیم ، این طور باید شرح دهیم :
درون این نوع لامپ ها محفظه ای از گاز زنون وجود دارد. این محفظه بصورت کامل آب بندی شده ایزوله و بدون هیچ گونه درز و راه نفوذ است.

برای روشن شدن این محفظه که شامل گاز زنون می باشد نیاز به یک نیروی الکتریکی یا اصطلاحا تخلیه بار بسیار شدید می باشد . هنگامی که درون لامپ زنون این تخلیه بار بسیار شدید اتفاق بیافتد به این ترتیب میان دو قطب الکترود در اثر تخلیه بار ، اشتعال صورت می گیرد .

به طور کلی در تمامی طول این فرآیند گاز زنون درون لامپ که به وسیله ی نیروی الکتریسیته بسیار بالا فشرده شده و در اثر اشتعال ایجاد شده در این محفظه گاز زنون از خود نور بسیار درخشنده و شفافی تولید می کند.

در مکانیزم لامپ های هالوژن که همان لامپ فابریک خودرو ها می باشد از یک قطعه ف به نام فیلامان که از جنس تنگستن می باشند استفاده می شود که در واقع عامل ایجاد نور در لامپ های معمولی هستند . این قطعه فی که بسیار حساس هم هستند به مرور زمان و در اثر ارتعاشات جاده و حرکت های خودرو آسیب دیده و خراب می شوند و نور آن ها با افت بسیار شدیدی مواجه می شوند. اما برخلاف لامپ های هالوژن فابریک خودرو ، لامپ زنون به هیچ وجه در اثر نوسانات حرکتی و ارتعاشات آسیب ندیده و هیچ تاثیری در نور خروجی تولید شده توسط آن ها نخواهد داشت. به طور کلی شدت نور یک زنون 35 وات در مقایسه با یک لامپ هالوژن 55 وات 2.5 تا 4 برابر نور بیشتری تولید می کند.

نمودار مقایسه نور زنون ها را فراموش نکنید.

این مسئله باعث می شود که با استفاده از این نوع زنون ها در سیستم روشنایی خودرو آسیب کمتری در اثر نوسانات برق به خودرو و سیستم سیم کشی و برق آن وارد شود ، ضمن اینکه به دلیل پایین تر بود توان مصرفی فشار بسیار زیادی از روی باتری و سیستم تامین انرژی خودرو برداشته می شود که همین امر باعث افزایش چشمگیر طول عمر باتری ، سیم کشی و به طور کلی سیستم برق خودرو می شود.

اما این همه ی ماجرای استفاده از زنون نیست.

بر طبق آمار و گزارشات ارائه شده توسط مرکز تحقیقات دارویی ایالات متحده   به طور کلی و فقط در آمریکا سالانه بیش از 40 هزار کشته و میلیون ها زخمی در اثر تصادفات جاده ای اتفاق می افتد و از این آمار سهم کشته شدگان و تصادفات در شب و در نور کم بسیار بیشتر از روز می باشد.

شاید با نگاهی به این آمار و ارقام تصادفات در شب و میزان خسارات جبران ناپذیر مالی و جانی متوجه اهمیت موضوع روشنایی خودرو و حتی استفاده درست از لامپ های هالوژن ، ال ای دی هدلایت و یا حتی زنون شده باشید.

بنا بر دلایلی که پیش تر در مورد جزییات فنی لامپ های زنون وتفاوت های آن با لامپ هالوژن گفتیم میتوان این گونه جمع بندی کرد که به دلیل بالاتر بودن 3 برابری شدت نور زنون نسبت به رقبای سنتی خود یعنی لامپ هالوژن ، به دلیل ایجاد وسعت و پرتاب نور بیشتر به سادگی می تواند عکس العمل افراد در هنگام رانندگی در تاریکی شب را افزایش دهد و همین امر سبب کاهش چشم گیر میزان تصادفت جاده ای و کاهش خسارات مالی و جانی جبران ناپذیر به به افراد شود.

امروزه بسیاری از کمپانی های مطرح در سطح جهانی برای رقابت در جذب مخاطبین و پیروز شدن در نبرد بازار روز به روز تغییراتی در سیستم روشنایی خودرو ها اعمال می کنند و هر کدام از زنون های منحصر به فرد و اصطلاحا فابریکی در محصولاتشان استفاده می کنند.

اما دسته ی دیگری از زنون ها نیز وجود دارند ، زنون های غیر فابریکی ، یونیورسال ، یا همان زنون هایی که در بازار یافت می شوند این دسته اززنون ها را می توان به راحتی بر روی انواع خودرو های داخل ایران نصب کرد و از نور بی نظیر آنها لذت برد. ضمن اینکه برای استفاده و نصب این گونه لامپ های زنون در خودرو های داخل کشور نیازی به هیچ گونه تغییرو دست بردن در سیستم کاسه چراغ خودرو نیست و باید به صورت کاملا فابریک به سوکت چراغ خودرو متصل شود.

کلوین یا رنگ نور زنون

شاید به هنگام رانندگی درشب متوجه این امر شده باشید که رنگ نور خودرو های خارجی و وارداتی و یا حتی برخی خودرو های تولید داخل و قدیمی با رنگ نور دیگر خودرو های متفاوت است. زنون های فابریکی که در کمپانی های مطرح خودرو سازی در دنیا نظیر بنز ، بی ام دبلیو و… استفاده می شوند شامل طیف یا دمای رنگی 5000 تا 5500 کلوین است.

به طور کلی رنگ نور خروجی حاصل از لامپ زنون ها از 3000 کلوین تا 30000 کلوین متغییر است.

اما این اعداد نشان دهنده چیست؟

رنگ نور سفید مطلق ، یعنی رنگی که نه به زردی متمایل باشد و نه به آبی در طیف رنگی 6000 کلوین قرار میگرد هرچه عدد کلوین لامپ زنون از این عدد کمتر شود نور خروجی متمایل به زرد می شود.

به عنوان مثال رنگ نور لامپ های هالوژن فابریک که توسط کمپانی های داخلی در خودرو ها استفاده می شود ، 4300 کلوین است. یعنی رنگ سفید متمایل به زرد و به این ترتیب 3000 کلوین می شود رنگ نور زرد طلایی.

هرچه از این عدد یعنی 6000 کلوین یا همان سفید مطلق بالاتر برویم ، رنگ نور آبی تر و کم کم متمایل به بنفش خواهد شد.
به عنوان مثال شاید با خودرو هایی مواجه شده باشید که نور بسیار درخشان و حتی در برخی مواقع آزار دهنده و با رنگ سفید متمایل به آبی دارند بله درست حدس زدید آن ها قطعا از زنون استفاده می کنند وکلوین این رنگ  سفید مایل به آبی 8000 کلوین است.

حال که تفاوت اعداد کلوین را کاملا متوجه شدید شاید یک سوال مهم برایتان پیش بیاید که در زیر به آن پاسخ خواهیم داد.

آیا لامپ زنون 8000 از 4300 پر نور تر است و یا کدام رنگ لامپ بهترین نور را از نظر شدت دارد؟

برای پاسخ به این پرسش بگذارید این گونه شروع کنیم:

وقتی صحبت از نور میکنیم قوی ترین و بزرگترین منبع نوری که به ذهنتان می آید چیست؟

بله درست است خورشید !!! نور خورشید در یک روز آفتابی معمولی در زمان ظهر در دمای رنگی 5000 تا 5500 کلوین قرار می گیرد.

پس میتوان گفت هر لامپ زنونی که به این دمای رنگی یعنی 5000 تا 6000 کلوین نزدیک تر باشد از شدت نور بالا تری به نسبت بقیه لامپ های زنون و یا هدلایت برخوردار است.

حال که این نکته را می دانید پس به راحتی متوجه این مطلب خواهید بود که نور لامپ 30000 کلوین از نور لامپ زنون 6000 کلوین بیشتر نیست بلکه در شرایط یکسان کمتر هم هست.

اما برای انتخاب رنگ لامپ مورد نظر و مناسب برای خودروی شما باید نکات دیگری نیز مورد توجه قرار بگیرد که در ادامه به آن می پردازیم.

یکی از بزرگترین مشکلات و دغدغه های رانندگان که شاید شما هم با آن دست و پنجه نرم می کنید ، آب و هوای برفی ، بارانی ، مه گرفته و با به طور کلی شرایط بد جوی است که باعث کاهش شدید میدان دید شما می شود. در این صورت است که تنها چیزی که می تواند به شما کمک کند و وسعت دید شما را به طرز چشمگیری افزایش دهد رنگ نور زنون انتخاب شده توسط شما می باشد.

بهترین کلوین رنگی برای شرایط بد جوی و آب و هوایی رنگ نور زرد طلایی یا اصطلاحا مه شکن است.

پس هرچه رنگ نور خروجی از لامپ زنون شما به این رنگ زرد طلایی نزدیک تر باشد در شرایط بد جوی وسعت دید و شدت نور بیشتری خواهید داشت و هرچه از این عدد یعنی 3000 کلوین برای رنگ زرد طلایی بالاتر باشد به همان نسبت نور شما بیشتر در مه گم می شود و باعث کاهش میزان وسعت دید شما خواهد شد.

حالا با تمامی مطالب ارائه شده ، این امر به راحتی قابل درک است که چرا کمپانی بزرگ و ابر قدرتی نظیر بی ام دبلیو در زنون های فابریکی خودر از طیف رنگی 5000 کلوین استفاده می کند تا بتواند هم در شرایط آب و هوایی پایدار شدت نور و وسعت دید خوبی برای سرنشینان خودرو ایجاد کند و هم اینکه در شرایط بد جوی با افزایش وسعت دید از تصادفات جاده ای و آسیب دیدن سرنشینان جلوگیری کند.

به طور کلی در ایران می توان گفت لامپ های زنون 8000 کلوین 6000 کلوین و 4300 کلوین طرفداران بیشتری را به خود جلب کرده و هر شخض با توجه به نوع علاقه و میزان و شدت نور مورد نظر یکی از این 3 نوع لامپ زنون را انتخاب می کند که اغلب جوان تر ها به دلیل زیبایی بیشتر و متمایل بودن رنگ نور لامپ 8000 کلوین به آبی ، به سمت این لامپ زنون کشیده می شوند. اما کسانی که بیشتر قصد تردد در جاده های بین شهری به خصوص جاده های کوهستانی را دارند از طیف رنگی 4300 کلوین استفاده میکنند تا در مواقع مواجهه با شرایط بد آب و هوایی از میزان نور کافی برای ادامه رانندگی ایمن برخوردار باشند .

هدلایت بخریم یا زنون ؟

همیشه سوال خیلی کاربران بوده است که نور هدلایت بیشتر است یا زنون ، هدلایت و زنون هر کدام جایگاه ویژه ای در نور خودردو دارند، نور زنون ازهدلایت بیشتر است ولی مدت زمانی که طول می کشید تا به نور ایده آل برسد نیز طولانی تر است ولی هدلایت در همان لحظه به بالاترین نور خود میرسد.